Tradycja andrzejkowych wróżb pochodzi z poprzednich stuleci, a związana jest z tym, że panny na wydaniu próbowały przepowiedzieć sobie przyszłość, a zwłaszcza rychły ślub. Dziewczęta chciały poznać wygląd przyszłego męża, jego status materialny i to, czy związek będzie udany. W dawnych czasach właśnie od pomyślnego zamążpójścia czy ożenku zależała w dużej mierze pozycja w lokalnej społeczności. Dlatego wróżby takie traktowano dość poważnie. Obecnie andrzejki są okazją do wspólnej zabawy i opowiadania młodemu pokoleniu o dawnych zwyczajach ludowych.
Andrzejki i katarzynki. Skąd wywodzi się tradycja wróżenia?
Człowiek od dawien dawna próbował poznać przyszłość swoją i swojego otoczenia. Tradycja wróżenia swoje korzenie ma w dawnych wierzeniach, w tym także tych prasłowiańskich. Przetrwała nawet w czasach wczesnochrześcijańskich, choć Biblia i duchowni zabronili wróżb. Z czasem matrymonialne przepowiednie zaczęły się przeplatać z modlitwami młodzieży o dobrego męża czy dobrą żonę. I tak patronem dziewcząt został św. Andrzej, a patronką młodzieńców liczących na pomyślny ożenek – św. Katarzyna Aragońska. Chłopcy wróżyli sobie w wigilię św. Katarzyny, czyli tzw. katarzynki, a dziewczęta w andrzejki. Z czasem o katarzynkach niemal zapomniano, a młodzież obydwu płci właśnie andrzejkowy wieczór spędzała na wróżeniu, tańcach i śpiewach.
Poznaj najpopularniejsze andrzejkowe wróżby
Oto najbardziej znane wróżby andrzejkowe:
- przelewanie wosku przez dziurkę od klucza;
- wróżby z obrączki;
- wróżenie z kubków lub talerzyków, pod które podkładano różne przedmioty, takie jak moneta, listek, krzyżyk lub obrączka;
- ciastka z przepowiednią zapisana na karteczce umieszczonej w cieście;
- wróżenie z butów, popularne zwłaszcza w dużych rodzinach, gdzie było kilku kawalerów lub niezamężnych panien.
Warto zaznaczyć, że popularność poszczególnych wróżb oraz ich interpretacji zależała częściowo od regionu.
Lanie wosku kiedyś i dziś. Czy są jakieś różnice?
W dawnych czasach do tego celu używano ołowiu lub cyny, najchętniej z kościelnych okien. Rozpuszczano go w garnku na kuchni lub nad rozpalonym na podwórku ogniskiem. Z czasem ołów zastąpiono woskiem pszczelim, a potem świecami z parafiny. Warto zaznaczyć, że pszczeli wosk jest bardziej plastyczny i łatwiej uzyskać z niego ciekawe kształty. Natomiast wosk z parafiny jest kruchy, więc woskowe płaskorzeźby łatwo niechcący uszkodzić. Zarówno kiedyś, jak i współcześnie, oprócz wosku do roztapiania, warto zapalić sporo świec. Wprowadzą aurę magii i tajemniczości oraz cień, niezbędny do tego, aby można było odczytać woskowe kształty i zinterpretować ich znaczenie. Sprawdzą się do tego zapachowe świece sojowe.
Na czym polega lanie wosku przez klucz? Poznaj instrukcję wróżenia
Przygotuj kilka lub kilkanaście świec lub kup pszczeli wosk w sklepie z wyrobami pszczelarskimi. Rozdrobnij wosk lub świece przeznaczone do rozpuszczania i umieść je w misce. Najbezpieczniej jest rozpuszczać wosk w kąpieli wodnej, dlatego miskę wstaw do garnka z gorącą wodą. Naszykuj klucz z dziurką i blaszaną miskę z zimną wodą. Zapal świece i zgaś światło. Uczestnicy zabawy przelewają roztopiony wosk przez dziurkę od klucza do miski z wodą. Następnie należy zaczekać chwilę, aż wosk stężeje i przybierze jakiś kształt. Tak uzyskane płaskorzeźby trzeba ostrożnie podnieść palcami pomiędzy ścianą, a zapaloną świecą, tak, aby na ścianie pojawił się zarys woskowej figury. Niekiedy trzeba wytężyć swoją uwagę, aby ją odczytać i zinterpretować, ale od czego jest wyobraźnia?
Co oznaczają figury woskowe?
Oto najpopularniejsze kształty oraz znaczenie woskowych symboli:
- dom uważa się za oznakę wyprowadzki z rodzinnego domu i założenia swojego gniazda rodzinnego;
- woskowe jabłko to symbol obfitych plonów i bogatego roku;
- wąż to symbol fałszu w bliskim otoczeniu, więc bądź ostrożna i wystrzegaj się podstępnych osób;
- kształt dziecka oznacza usamodzielnienie się od rodziców i być może rychłe rodzicielstwo;
- koło uważane jest za oznakę zakończenia ważnego etapu, rozpoczętych zmian życiowych, przepowiednię podróży lub powrotu do byłego partnera;
- serce to symbol zwiastują powodzenie w miłości;
- sztylet lub siekiera są zapowiedzią trudnych przeżyć.
Czy stopiona świeca naprawdę pomoże poznać przyszły los?
O ile dawniej ludzie wierzyli w podobne przepowiednie, to w dzisiejszych czasach trudno je poważnie traktować. Jeśli ktoś próbuje poznać swą przyszłość lub ma problem z podjęciem ważnej decyzji, to z reguły szuka pomocy u wróżek stawiających karty tarota. Osoby wierzące wolą zawierzyć swój los Opatrzności i w modlitwie szukają ukojenia. Nie mniej jednak warto znać dawne zwyczaje, a obrzędy związane z andrzejkami są elementem naszej ludowej tradycji.
Wiesz już, na czym polegają wróżby z wosku i jak je zorganizować. Zatem, jeśli chcesz spędzić miły andrzejkowy wieczór w gronie przyjaciół, to masz już pomysł na to, jak uatrakcyjnić zabawę. Odgadywanie woskowych kształtów oraz ich znaczenia na pewno sprawi wam mnóstwo frajdy.
Zobacz także:
