Przesądy wigilijne zgodnie z wierzeniami są wróżbą przepowiadającą szczęście i dostatek lub niepowodzenie w nadchodzącym roku. Ściśle wiążą się z kulturą i tradycją świąt Bożego Narodzenia przekazywaną przez pokolenia. Niektóre z nich są dobrze znane i przestrzegane, jak chociażby obecność dwunastu potraw, które zgodnie z wierzeniami muszą pojawić się na wigilijnym stole, aby domownikom dopisało bogactwo i szczęściło się w nadchodzącym roku czy też zwyczaj dzielenia się opłatkiem w trakcie wieczerzy wigilijnej. Inne zaś, jak szukanie monety ukrytej w wigilijnym pierogu, cieszą się mniejszą popularnością, a przez niektóre osoby są w ogóle nieznane. Tymczasem, jak głosi tradycja, przestrzeganie przesądów wigilijnych zwiastuje pomyślność i chroni przed nieszczęściem. Warto więc poznać je wszystkie, by móc zapewnić sobie powodzenie w nowym roku.
Przesądy wigilijne – skąd się wzięły?
Wigilia to wyjątkowy dzień, rozpoczynający okres świąt Bożego Narodzenia. Od wieków wigilijnemu wieczorowi, kiedy to zasiada się do wieczerzy wigilijnej, przypisywano magiczne znaczenie. Miało to związek z lokalnymi wierzeniami pogańskimi, a tradycje i przesądy z nim związane przekazywane były z pokolenia na pokolenie. Jednak tradycje wigilijne związane są nie tylko z samą kolacją wigilijną ale też całym dniem. Stąd popularne powiedzenie „jaka Wigilia, taki cały rok”. Do dziś wierzy się, że 24 grudnia jest dniem wyjątkowym, a jego pomyślne przeżycie wieszczy szczęście w nadchodzącym roku. Zgodnie z wigilijnymi wierzeniami tego dnia nawet zwierzęta przemawiają ludzkim głosem, dusze zmarłych wracają na Ziemię gdyż Niebo w tym dniu łączy się z Ziemią, a dobro obecne jest wszędzie. To właśnie dlatego uważa się, że w tym dniu warto być życzliwym dla innych, aby przez kolejne 12 miesięcy nie zabrakło nam w życiu życzliwości i kolejny rok upłynął w zgodzie i pokoju.
Dlaczego warto znać przesądy wigilijne?
I choć wiele z dawnych tradycji, zwyczajów i przesądów nie przetrwało do dziś, inne zaś stały się mniej popularne wiele z nich wciąż jest kultywowanych, a dzień Wigilii nie przestaje być wyjątkowym i nieco magicznym. Pomimo tego, że zarówno Wigilia, jak i sama kolacja wigilijna ściśle wiążą się z tradycją chrześcijańską, bardzo często są obchodzone także przez osoby niewierzące, a wiele z przesądów wigilijnych zaczerpniętych jest z pogańskich obyczajów i wierzeń. Jako że są one elementem tradycji naszych przodków, warto je poznać, aby zaznajomić się z tym, co stanowi element kultury i historii.
Przesądy wigilijne związane z dobrobytem i bogactwem
Zdecydowana większość przesądów wigilijnych wiąże się z bogactwem i dobrobytem, a ich przestrzeganie zwiastuje pomyślność w nadchodzącym roku. Jednym z popularniejszych przesądów związanych z tym właśnie aspektem jest tradycja chowania łuski wigilijnego karpia do portfela i noszenia jej w nim aż do następnej Wigilii. Łuski z karpia należy zdjąć dokładnie w Wigilię, przed kolacją i starannie schować. Co więcej, zgodnie z wierzeniami noszenie łusek w portfelu nie tylko przyciąga pieniądze, lecz także chroni przed kradzieżą.
Podobne znaczenie ma przesąd związany z umyciem twarzy rano w Wigilię zimną wodą. Aby przepowiednia mogła się spełnić, w umywalce muszą znajdować się monety. Dostatek w nadchodzącym roku zapewnia także znalezienie w Wigilię pod choinką prezentu w postaci biżuterii. Na szczęście i bogactwo zgodnie z wigilijnymi przesądami wpływa też dekoracja stołu, przy którym spożywa się wieczerzę. Powinny znajdować się na niej złote i czerwone elementy, co ma zwiastować szczęście domowników. Nie bez znaczenia pozostają też potrawy trafiające na wigilijny stół. Obecność na nim maku oraz białej fasoli zwiastuje stabilność finansową temu, kto ich spróbuje. Aby domownicy mogli cieszyć się dobrobytem, powinni spróbować wszystkich dwunastu potraw na stole. Co ciekawe, liczba dwunastu potraw pojawiła się stosunkowo niedawno. Wcześniej wierzono, że bogactwo zapewnia nieparzysta liczba potraw (dziewięć lub trzynaście).
Przesądy związane z pieniędzmi i dobrami materialnymi nie dotyczą tylko zysków, ale niestety również start. Znany jest przesąd mówiący o tym, że w Wigilię nie należy niczego pożyczać ani wydawać pieniędzy, zwiastuje to bowiem rychłe straty. Jest też na nie narażony ten, kto w Wigilię zobaczy w swoim domu myszy.
Przesądy wigilijne związane ze szczęściem
Aby zapewnić sobie szczęście, także trzeba przestrzegać wigilijnych zabobonów. Wśród nich najpopularniejszy jest przesąd wigilijny związany z wczesnym porannym wstawaniem w Wigilię z dobrym nastrojem, co ma zapewniać pomyślność przez cały kolejny rok. Zgodnie z wierzeniami w Wigilię nie wolno kłócić się i płakać, bo może to być zapowiedź całego roku konfliktów i nieporozumień, a także gniewu i negatywnych emocji.
Przesądy wigilijne związane z miłością i zdrowiem
Jak się okazuje, wigilijne przesądy mają znaczenie także dla zdrowia i miłości. Zgodnie z tradycją podczas dzielenia się małżonków opłatkiem należy uważać, żeby nawet najmniejszy okruszek nie spadł na podłogę, bo mogłoby to zwiastować kłopoty małżeńskie, a nawet zdradę. Z kolei znalezienie sześciu pestek w zjedzonym po kolacji wigilijnej jabłku przez osoby stanu wolnego oznacza rychłe zamążpójście.
Zjedzenie jabłka po kolacji wigilijnej zgodnie z wierzeniami ludowymi gwarantuje też dobre zdrowie przez cały rok.
Przesądy wigilijne, choć wywodzą się z wierzeń i obyczajów pogańskich, bardzo mocno wniknęły w tradycję chrześcijańską związaną z obchodami świąt Bożego Narodzenia. Zdecydowana większość z nich jest kultywowana do dziś, zarówno przez osoby wierzące, jak i niewierzące.
Zobacz także:
