O mitologii Słowian wiemy dzisiaj relatywnie niewiele. Ubogie źródła historyczne mieszkają się z elementami, które zostały „dopisane” w XIX wieku przez głodnych mistyki romantyków. Mimo wszystko nowoczesne badania nad kulturą naszych przodków (szczególnie te prowadzone w nurcie komparatystycznym) odsłaniają coraz więcej kawałków, które z czasem mogą zostać połączone w całość. W poniższym artykule znajdziesz symbole słowiańskie, które już dzisiaj mogą zacząć towarzyszyć ci na drodze duchowej.
Kołowrót (słowiańska swastyka)
W dzisiejszym świecie swastyka jest symbolem utożsamianym wyłącznie z ideologią nazistowskich Niemiec. Ze względu na historię XX wieku nie może być inaczej. Warto jednak pamiętać, że przed wiekami symbol ten odgrywał poważną rolę w kultach i wierzeniach różnych ludów, także Słowian.
Jedną z odmian rodzimej swastyki jest kołowrót. Jest to symbol dobrobytu i urodzaju, ale także słońca i życia. Istnieją dwie odmiany tego symbolu. Prawoskrętna kojarzy się z pozytywną energią. Lewoskrętna spotykana była bardzo rzadko, głównie w obrzędach magicznych.
Kołowrót był w czasach starożytnych Słowian jednym z najbardziej pozytywnych symboli, kojarzonym przede wszystkim z kultem boga Swarożyca, który był bóstwem solarnym, czyli połączonym z kultem słońca.
Ważne symbole słowiańskie – znak Peruna
Symbol Peruna w formie uproszczonej lub nieco bardziej ozdobnej przetrwał do dzisiaj we wzornictwie ludowym między innymi na Podhalu. Według badaczy dawnej słowiańszczyzny, między innymi Aleksandra Gieysztora, Perun był jednym z najważniejszych bagów ówczesnego panteonu.
Jako bóstwo burzy i wojowników miał zdolność ochrony domostwa przed złą pogodą – przede wszystkim uderzeniem pioruna. Jego znaki to ważne symbole słowiańskie, które często umieszczano przy wejściu do tych chat, które miały być chronione.
Lunarne symbole słowiańskie – lunula
W religiach i obyczajach dawnych sławian istotną rolę odgrywał kult księżyca. Znalazło to odbicie w prostym symbolu zwanym lunulą (odmiana słowa luna, czyli księżyc). Jest on znany szerokiemu gronu osób, mało kto jednak zdaje sobie w pełni sprawę z jego znaczenia.
Symbolika lunuli odnosi się do kobiecej energii. Kalendarz księżycowy przez wieki utożsamiano z cyklem miesiączkowym, dlatego do dzisiaj wiele pań nosi ten znak w formie amuletu. Ma on zapewniać przychylność księżycowej bogini. Chroni przed złymi urokami i zapewnia szczęście. To symbol cykliczności i płodności i szeroko rozumianej kobiecości.
Słowiański znak bogini Mokosz
Popularne symbole słowiańskie często odnoszą się do kultu bogów. Tylko nieliczne odnoszą się do bogiń, a konkretnie do najbardziej znanej bogini z tego kręgu kulturowego – Mokosz. Nazywana także Makaszą była utożsamiana z ziemią i urodzajem. Jej kult wśród ludów słowiańskich wiązano z płodnością i seksualnością.
Mniej znaną rolą Mokoszy była odpowiedzialna także za opiekę nad przędzeniem i tkactwem. Właśnie z tego powodu dedykowany jej symbol do dzisiaj można spotkać na haftach, strojach ludowych i tekstyliach.
Rogaty trójkąt albo znak Welesa
Weles, zaraz po Perunie, uchodzi za jednego z najbardziej znanych bogów dawnych Słowian. W przeciwieństwie do boga piorunów i wojowników utożsamiano go raczej z mistyczną częścią rzeczywistości. Weles bywał łączony z magią, wróżbami i wszelkiego rodzaju tajemną wiedzą. Nie uszedł jednak charakterystycznej dla religii Słowian wielozadaniowości. Czuwał bowiem także nad handlem i wędrówkami.
Welesa łączono z postacią byka, dlatego jego symbol ma formę uproszczonego trójkąta z rogami. To bardzo silny amulet ochronny, który ma za zadanie odpędzać nieszczęście, i zapewniać noszącemu dobrobyt oraz przychylność bogów.
Symbole słowiańskie – ręce boga
Ręce boga to symbol, który został odkryty podczas prac archeologicznych w okolicach Łodzi w 1936 roku. Przedstawia on krzyż zakończony pięcioramiennym grzebieniem. Między jego ramionami znajdują się swastyki. Nie wiemy dokładnie jakie było jego znaczenie, chociaż badacze mają na ten temat kilka teorii.
Według niektórych charakterystyczne grzebienie, którymi zakończone jest każde ramię krzyża mają symbolizować błyskawice. To z kolei wiązałoby ręce boga z bóstwem wojowników i piorunów – Perunem. Swastyki z kolei mają odnosić się do kultu boga Swarożyca.
Według innej teorii mamy tu do czynienia ze znakiem Świętowita, czyli bóstwa o czterech twarzach zwróconych w cztery strony świata. Liczba cztery ma tu szczególne znaczenie, dlatego często podnosi się, że ręce boga mogą mieć związek z harmonią świata. Mamy przecież cztery żywioły, cztery strony świata, cztery pory roku.
Podsumowanie
Symbole słowiańskie stanowią niezwykle fascynujący zbiór znaków. Z każdym rokiem jest on poddawany nowym interpretacjom i pracom naukowym. W obecnych czasach coraz popularniejsze jest tak zwane starowierstwo, czyli oddawanie kultu bogom przodków. Słowianie mają wyjątkowo trudne zadanie, ponieważ wiedza o naszych bogach jest fragmentaryczna i niepełna. Mimo wszystko warto mieć świadomość istnienia niektórych symboli, które nadal mają wielką moc i mogą chronić przed nieszczęściem.
Zobacz także:
- Rytuały słowiańskie – z czym się wiązały?
- Perun – symbol wywodzący się z kultury słowiańskiej. Sprawdź co oznacza!
- Symbole nordyckie – poznaj najważniejsze znaki ze świata wikingów
- Triskelion – poznaj symbolikę potrójnej spirali w różnych kulturach
- Symbole masońskie – poznaj historię i symbolikę najbardziej kontrowersyjnej organizacji w dziejach
