Celtyckie symbole bardzo ściśle wiążą się z wierzeniami starożytnych Celtów – plemion zamieszkujących teren Europy w epoce żelaza. Kulturę celtycką uznaje się za jedną z najstarszych, a jej symbole znane są i używane do dzisiaj. Ludy celtyckie w swoich wierzeniach czerpały z motywy z innych religii, w tym religii chrześcijańskiej, dlatego też w używanych przez nich symbolach bardzo często pojawiają się nawiązania do chrześcijaństwa, czego najlepszym przykładem jest słynny krzyż celtycki. Warto w tym miejscu wspomnieć, że ostatecznie Celtowie porzucili na dobre połączenie z wpływami starożytnego Cesarstwa Rzymskiego wybierając chrześcijaństwo i nawrócenie. Pomimo tego, że w czasie kiedy powstawała mitologia celtycka pismo nie było jeszcze znane, dzięki ustnym podaniom, które zostały później spisane przez rzymskich i greckich autorów, najważniejsze tradycje oraz wierzenia ludów celtyckich przetrwały do naszych czasów.
Celtyckie symbole – o czym warto wiedzieć?
Celtyckie symbole bardzo ściśle łączą się z celtyckimi przekonaniami i wierzeniami. Są ich uosobieniem. Ich symbolika bywa mocno zróżnicowana. Jednak dzięki interpretacji jakiej udało się dokonać naukowcom na podstawie odnalezionych zapisków można odkryć znaczenie najważniejszych symboli celtyckich. Najwięcej z nich zachowało się na terenie Wielkiej Brytanii. Wszelkiego rodzaj zapiski, pisma, a także różnego rodzaju wykopaliska archeologiczne pozwalają na rekonstrukcję najbardziej istotnych dla kultury celtyckiej wierzeń, tradycji i przebiegu niektórych obrzędów. Umożliwiają także interpretację wykorzystywanych podczas nich symboli. Oto te najważniejsze z nich.
Celtyckie symbole – Krzyż Celtycki
Krzyż Celtycki to jeden z najważniejszych pod względem wierzeń religijnych, a zarazem najbardziej popularnych symboli celtyckich. Historia jego powstania sięga czasów na długo przed rozwojem chrześcijaństwa. Zgodnie z podaniami powstanie Krzyża Celtyckiego miało związek z krzyżem słonecznym odgrywającym duże znaczenie w wierzeniach plemion indoeuropejskich. Motyw ten stanowi nawiązanie nie tylko do samego wyglądu krzyża, ale też jego symbolika. Miał on bowiem według wierzeń chronić przed złymi, “ciemnymi” mocami. Krzyż Celtycki choć podobny do krzyża chrześcijańskiego, nieco się jednak od niego różni. Przede wszystkim jego górną część okala koło. Same ramiona zaś są szersze u podstawy.
Cztery ramiona krzyża zgodnie zwierzeniami Celtów miały symbolizować cztery żywioły: ogień, wodę, powietrze i ziemię lub cztery strony świata: północ, południe, wschód i zachód. Koło, które łączy cztery ramiona krzyża, a więc cztery żywioły i cztery strony świata miało stanowić pomost pomiędzy energią boską, a energią pochodzącą od ludzi. Poza ochroną przed złem, Krzyż Celtycki miał symbolizować także połączenie ze wszechświatem. Symbolika ta bardzo ściśle wiąże się z Drzewem Życia, kolejnym ważnym dla Celtów symbolem.
Celtyckie symbole – Drzewo Życia
Drzewo Życia to kolejny istotny w wierzeniach celtyckich symbol, stanowiący podstawę mitologii celtyckiej. Znaczenie symbolu celtyckiego drzewa życia to siła i mądrość, a także harmonia pomiędzy siłami natury – wodą i ogniem, powietrzem i ziemią. Przypisywano mu także rolę pomostu pomiędzy światem żywych, a światem zmarłych przodków, który umożliwia przejście do innego świata. Miało ono odzwierciedlać połączenie trzech światów: podziemnego (korzenie drzewa sięgały aż do świata zmarłych), powierzchni ziemi (pień drzewa, czyli świat ludzi żyjących, współistniejących ze sobą), nieba (korona drzewa symbolizująca przestrzeń duchową). Symbol ma postać drzewa – dębu z rozrośniętą koroną, która ma splecione gałęzie. Całość otoczona dookoła okręgiem.
Celtyckie symbole – Triquetra
Kolejnym z celtyckich symboli, który odgrywał w kulturze Celtów duże znaczenie była Triquetra. Symbol ten tworzą trzy łączące się ze sobą łuki o kształcie trójkąta (trójca). Niekiedy bywa ona wpisana w okrąg. W takiej postaci symbolizuje wieczność i nieskończoność, początek i koniec. To także znak pojednania się z naturą rozumianego jako życie, śmierć i odrodzenie. Bywała interpretowana również jako połączone w całość trzy poziomy: duchowy, fizyczny i umysłowy. W czasie kiedy Celtowie nawrócili się na chrześcijaństwo symbol ten zaczął być łączony z trójcą świętą: ojcem, synem i duchem świętym i określany węzłem trójcy.
Celtyckie symbole – Triskelion
Triskelion to kolejny ze znanych symboli celtyckich, często pojawiający się na tatuażach celtyckich. Tworzą go trzy połączone spirale celtyckie, razem układające się w trójkąt. Liczba trzy była w wierzeniach Celtów liczbą świętą, symbolizującą harmonię pomiędzy trzema siłami: fizyczną, duchową i boską. Z kolei okręgi układające się w spirale celtyckiego triskelionu oznaczały nieskończoność, jedność i cykliczność. To jednocześnie początek i koniec. Triskelion również odnosi się do równowagi pomiędzy ciałem a duchem, przyszłością, teraźniejszością i przeszłością. Symbolizował siłę, ponadczasową miłość, wieczne uczucie i mądrość.
Celtyckie symbole – Węzeł Celtycki
Celtycki węzeł macierzyństwa to jeden z najważniejszych i zarazem najbardziej charakterystycznych symboli starożytnych Celtów. Poza symboliką węzeł ten był często wykorzystywany w celach dekoracyjnych, bardzo mocno rozpowszechniony w sztuce celtyckiej i mocno popularny do dziś. Węzeł ma postać zamkniętych splotów, które przeplatają się w warkocz. Skutkiem takiego ułożenia wstęgi jest to, iż niektóre jej fragmenty przeplatają się nad, a inne pod węzłem, nie mając ani początku ani końca, co symbolizuje nieskończoność.
Celtyckie symbole – Byk Celtycki
Byk Celtycki jest symbolem który służył do określenia wewnętrznej siły, a także władzy i wytrzymałości, bystrości i wytrwałości. Był postrzegany także jako symbol płodności i męskości. Celtowie uważali zwierzę to za symbol bogactwa, dostatku i luksusu.
Celtyckie symbole bardzo ściśle łączą się z wierzeniami i tradycjami starożytnych Celtów zamieszkujących tereny europejskiej w epoce brązu. Wiele symboli pochodzących z tamtego okresu zachowało się do dziś, co pozwala lepiej poznać kulturę Celtów, ich przekonania i obrzędy.
Zobacz także:
- Krzyż celtycki – co to za symbol i jakie ma znaczenie?
- Triskelion – poznaj symbolikę potrójnej spirali w różnych kulturach
- Krzyż jerozolimski – pamiątka po wyprawach krzyżowych. Co dzisiaj wiadomo o tym symbolu?
- Czterolistna koniczyna – najbardziej znany symbol szczęścia. Skąd wzięło się jej szczególne znaczenie?
- Symbole egipskie – poznaj najważniejsze z nich!