Nazwa triskelion pochodzi od greckiego określenia triskeles (co oznacza „trójnóg” lub „trójnożny”). Znak, o którym mowa, składa się trzech ramion układających się w spirale. Tworzą cykliczny wzór geometryczny w postaci cyklicznej grupy C3. Symbol występował w wielu europejskich kulturach od zarania dziejów. Sprawdź, gdzie po raz pierwszy pojawił się triskelion i jakie jest jego znaczenie w kulturze celtyckiej, słowiańskiej oraz chrześcijańskiej. Przeczytaj!
Historia triskelionu
Zdaniem badaczy triskelion pojawiał się już w czasach neolitu. Najstarszy obiekt, w którym wykuto symbol, pochodzi z megalitycznego grobowca korytarzowego w Irlandii z 3200 r. p.n.e. Znaleziono go także na wejściu do świątyni, co wskazuje na jego powiązania z religijnymi praktykami. Wraz z rozwojem techniki symbol zaczął pojawiać się także jako ozdoba biżuterii czy element sarkofagów.
Triskelion także wśród Słowian
Wyryty symbol triskelionu znaleziono na wielu terenach opanowanych przez Słowian i Celtów. Znany był także w Grecji, gdzie umieszczano go na wazach i ozdobach. Istnieje teoria, że żeglarze, którzy podbili Sycylię, oznaczyli ją właśnie tym znakiem. Symbol znaleziono ponadto na ziemiach, które w VI w. znajdowały się pod panowaniem dynastii Merowingów (dzisiejsza Hiszpania).
Renesans zainteresowania symbolem
Z czasem triskelion został zapomniany, a jako obiekt kultu odrodził się dopiero ok. XIX wieku w druidycznych zgromadzeniach z Irlandii. W XX wieku funkcjonował we francuskiej nacjonalistycznej prasie. Współcześnie triskelion pojawia się jako element dekoracyjny w wyrobach biżuteryjnych, produktach odzieżowych oraz na niektórych flagach i herbach. Niestety, stanowił on także zamiennik swastyki w niektórych nazistowskich kręgach.
Znaczenie triskelionu w kulturze celtyckiej
W kulturze celtyckiej triskelion symbolizował nieskończoność. Ze względu na formę znaku złożonego z trzech jednakowych elementów utożsamiano go z trzema etapami życia człowieka, czyli młodością, dojrzewaniem i starością. Ponadto triskelion celtycki wiąże się z triadą bóstw (Morrigan, Badb i Anann), które często pojawiały się w trzech osobach dziewicy, matki i staruszki.
Symbol ten noszono w formie amuletu, który gwarantował ochronę. Traktowano go też jako talizman przynoszący mądrość i spełniający pragnienia.
Symbolika triskelionu u Słowian
W kulturze słowiańskiej triskelion, obok swastyki, utożsamiano z życiem i odrodzeniem. Ponadto, przyrównywano go do symbolu słońca, dlatego kojarzy się go także z siłą i energią. Triskelion nie był tak popularny jak czteroramienne symbole, jednak nadal odgrywał ważną rolę w wierzeniach słowiańskich.
Jakie znaczenie ma triskelion dla chrześcijan?
Konotacje triskelionu z religią chrześcijańską pochodzą najprawdopodobniej z okresu, kiedy jej wyznawcy pojawili się w Irlandii. Po wyparciu starych wierzeń przejęto znak i nadano mu nową symbolikę. Dla chrześcijan trójka stanowi świętą liczbę, dlatego dawny triskelion celtycki stał się symbolem Trójcy Świętej.
Triskelion – podsumowanie
Triskelion to jeden z najstarszych symboli, od wieków powiązany z wieloma kulturami z terenów Europy. Chociaż jego znaczenia bywają współcześnie przeinaczane, warto znać jego historię i pierwotną symbolikę.
Zobacz także:
- Celtyckie symbole – poznaj ich znaczenie!
- Czterolistna koniczyna – najbardziej znany symbol szczęścia. Skąd wzięło się jej szczególne znaczenie?
- Perun – symbol wywodzący się z kultury słowiańskiej. Sprawdź co oznacza!
- Rytuały słowiańskie – z czym się wiązały?
- Symbole słowiańskie – najważniejsze znaki ze świata naszych przodków
